Bach en 1736

In dit jaar ontstaat het ‘Osteroratorium’ en de tweede versie van de Matthäus- Passion, in z’n dubbelpolige vorm. Het ene koor posteerde Bach op de achtergalerij bij het grotere orgel en het andere -een echokoor – 28 meter verder naar de voorste kleinere orgelgalerij.  Dit principe is weer nieuwe leven ingeblazen door René Jacobs in z’n recent op cd uitgekomen uitvoering van wat ik de Mount Everest in de Himalaya die Bachs muziek is pleeg te noemen.  Sebastian wordt in dit jaar ook benoemd tot Hof-Compositeur van de Saksische keurvorst en Poolse koning August III. Deze zetelt in Dresden, al waar Bach een recital verzorgt op het Silbermann-orgel van de O.L.Vrouwekerk.  Met bijdragen van Bach komt ‘Das Schmellische Gesangbuch‘ uit.

220px-James_Watt_by_Henry_Howard

Op 19 januari wordt in Schotland de latere uitvinder van de moderne stoommachine geboren, James Watt. Hij is ook de uitvinder van het eerste kopieerapparaat, waar hij in 1781 een patent op krijgt. Als jochie was hij te zwak om naar school te gaan en zodoende kreeg hij thuisonderwijs van zijn moeder. Op de middelbare school bleek hij goed in wiskunde, hij studeerde in Glasgow, maar vanwege z’n grote begaafdheid studeerde hij door in Londen. Reuma en migraine dreven hem terug naar Glasgow. Hij verbeterde de Newcomen stoommachine, gebouwd voor het oppompen van water uit mijnen. Op de verbeteringen kreeg hij patent alsmede op de stoomlocomotief als specifieke toepassing. Watt overleed op 83 jarige leeftijd in een dorp in de buurt van Birmingham.

Op 3 februari wordt in Klosterneuburg Johann Albrechtsberger geboren, die één van de leraren van Ludwig van Beethoven zou worden. Hij is koorknaap in de abdij van Melk, nog immer zo prachtig te zien vanaf de snelweg van en naar Wenen. Hij studeert filosofie in Wenen, is organist in Raab, het huidige Hongaarse Györ, is organist in Maria Taferl, in Melk, weer in Raab/Györ en wordt in 1768 organist en orgelbouwer in Wenen. Vier jaar later benoemt keizer Jozef II hem tot tweede hoforganist. In 1792 wordt hij eerste organist en adjunct kapelmeester van de Weense Sint Stephansdom. Een jaar later wordt hij kapelmeester tot zijn dood in 1809. Hij is een meester van het contrapunt en een groot kenner van het werk van Bach en hij is als theoreticus van invloed op Mozart, Hummel en dus ook Beethoven.

In 1736 overlijdt op 18 september in Den Haag Gabriel Fahrenheit, die in 1686 in Danzig geboren was. Als koopmansleerling belandt hij in Amsterdam, besluit z’n studie natuurwetenschappen weer op te nemen en vestigt zich in 1717 in de hofstad, waar hij zich met de bouw van barometers, hoogtemeters en thermometers bezig houdt. S’ Gravezande wordt zijn vriend en leermeester. Fahrenheit slaagt er in identieke thermometerbuizen te vervaardigen en ontwikkelt een thermometer met drie ijkpunten: de Fahrenheitschaal, waarbij als nulpunt gebruikt de laagste temperatuur van de strenge winter van 1708/1709 in z’n geboortestad Dantzig; z’n volgende ijkpunt was vriespunt van water en het derde het kookpunt van water. Hij ligt begraven in de Kloosterkerk in Den Haag.