In mijn onlangs begonnen reeks over Genesis is vanmorgen de symbolische vertelling van Kaïn en Abel aan de beurt.’Bloed roept vanuit de akker’, roept de Eeuwige na de doodslag op Abel (Hebreeuws voor ‘damp’). Het is het archetypische verhaal van de ‘zondeval’: afgunst die tot doodslag leidt. Komt niet elke oorlog in feite daaruit voort, elk geschil, elke ruzie: omdat we de andere/anderen iets/veel niet gunnen? Enfin 21 juli is de dag dat in 1944 het bloed vloeide van de man die de verpersoonlijking is geworden van het verzet tegen één van de ergste, grootste bloedvergieters ter wereld. Er zijn vele aanslagen gepleegd op Hitler, maar die op 20 juli 1944 – de bom bij de tafelpoot in de Wolfschanze in Rastenburg – is het meest bekend geworden en was het dichtst bij succes en bezorgde daarom een des te groter teleurstelling bij de velen in de Wehrmacht en daarbuiten die zo hartstochtelijk verlangden naar het einde van het verschrikkelijke Kaïns-regime. En die daar veel, hun leven zelfs, voor over hadden. Tot die wijde kring van voorbereiders en bedenkers hoorde ook Dietrich Bonhoeffer, die z’n uiteindelijk dodelijk lot ook te danken had aan de mislukking van de aanslag.
Von Stauffenberg was een telg uit een vooraanstaand adellijk, katholiek geslacht in Beieren. Velen uit de adel, die militair waren geworden, behoorden tot het verzet tegen Hitler, velen uit de al oude protestantse Pruisische landadel. Stauffenberg stond aanvankelijk positief tegenover het nazi-regime, maar Hitlers raciale gedachtengoed ging hem al gauw tegenstaan. Al na de Kristallnacht van 1938 wendt hij zich af en gaat in het geheim in verzet, ondertussen carrière makend in het leger. Hij doet aan de Poolse veldtocht mee, de Slag om Frankrijk en Operatie Barbarossa. Strijdt aan de zijde van Rommel in diens Afrikakorps (Rommel werd na de aanslag gedwongen de hand aan zich zelf te slaan; ook hij was te verdacht in de ogen van Hitler/Himmler). Op 7 april 1943 verloor Von Stauffenberg z’n linkeroog, z’n rechterhand en twee vingers van z’n andere hand.
Bij deze zondag hoort ook Cantate 178 van J.S.Bach: Wo Gott der Herr nicht bei uns hält. Wie het spoor van de Levende verlaat, niet van Zijn gunnen wil leven, vervalt in broederkwaad. Hieronder deze cantate.