Gisteren hing in de Amsterdam Arena een spandoek waarop een ‘zoon van god’ welkom werd geheten. Na afloop van de enerverende avond werd aan Zlatan gevraagd wie met die ‘zoon van god’ bedoeld werd: Maxwel, Gregory van de Wiel of.. De verslaggever kon z’n vraag nauwelijks afmaken. ”Dat sloeg natuurlijk op mij’, vulde Zlatan breed grijnzend direct aan. Hij zal gelijk hebben. Toen zijn naam bij de opstelling van PSG gelezen werd rolde een oorverdovend applaus van de tribunes. Maar ook Maxwell en Van de Wiel kregen een ovationeel applaus. Zlatan ja. Ik zag hem in z’n allereerste wedstrijd , net aangetrokken, tegen een amateurclubje in Oldebroek. En meteen vielen z’n kwaliteiten op en wat ik maar met een lelijk woord zijn ‘rechtopheid’ noem. In zijn eerste jaar had Zlatan het moeilijk, maar dat rechtoppe bleef en zie wat er van hem uiteindelijk eerst bij Ajax nog werd en tot nu toe geworden is. Dat rechtoppe heeft huurling Milik ook en dus denk ik dat het met die jonge Pool ook nog wel wat wordt. Sightorsson heeft dat niet en ploegt als een Belser werkpaard over het veld en het blijft behelpen.  Dat rechtoppe had ook Van Basten.  Ik vind dat Zlatan veel van hem heeft. Van Basten was vooral toen hij jong was fragieler, maar alles ging met de voeten, met het lijf hoefde niet gewerkt worden. Die wedstrijd tegen Feyenoord in het Olympisch stadion; dat doelpunt tegen Den Bosch, waar ik, gezeten in vak M,  recht voor m’n snufferd  er dwars op keek en al die vele acties en doelpunten daarna. Een danser. Dansers blijven ook recht van gestalte. Van Basten en Zlatan zijn dansers. Het is ballet, waar de prachtigste muziek onder gezet kan worden, pure choreografie. De vergelijking van Co Adriaanse met een paard was  zo gek nog niet. Paarden laten ook hun benen spreken, het lijf blijft strak. Zoals de beste zangers ook volstrekt stil zijn met hun lijf en slechts werken met adem en ademsteun en hun stem laten ‘spreken’. Van Basten was ook intrigerend, omdat hij alleen voetballend sprak. Geen man van grote woorden, uitbundig leven, geen provocateur.  geen straatschoffie.  In die zin verschilt hij van Zlatan.  Van Basten moest noodgedwongen eerder stoppen dan hem – en ons – lief was. Van Basten verdween naar de golfbanen, waar hij ook uitblonk. En dan toch weer het voetbalvak. Ik maakte hem mee als trainer van Jong Ajax. Van’t Schip was hoofdcoach, Van Basten z’n assistent. Maar als assistent drukte hij technisch meer z’n stempel dan zijn maatje. Jong Ajax speelde prachtig en op aandringen van elftalleider Schoenaker vertelde ik hem dat en hij was er blij mee, want onzeker over zich zelf, zo begreep ik van die zelfde Schoenaker. Hij was zo bepalend voor Jong Ajax dat het de KNVB verleidde hem aan te trekken als bondscoach. ‘Een goed paard is nog geen goede ruiter’, zei Adriaanse toen. Veel hoon en verontwaardiging viel hem ten deel. De uitdrukking was wellicht ongelukkig,klonk vernederender dan bedoeld, maar zei hij echt iets mis? Een goede voetballer is toch niet per se een goede coach, de praktijk wijst dat voortdurend uit, met  Gullit als voorbeeld. Toch deed Van Basten het desondanks niet zo slecht, niet slechter dan bijvoorbeeld Advocaat. En spelers waren enthousiast over hem, alleen met Van Bommel klikte het niet en eerlijk gezegd begrijp ik dat wel. Van Basten naar Ajax: ik was enthousiast. Ik was nog enthousiaster toen hij Cruijff wist te weerstaan in diens poging toen om de hele opleiding op de schop te nemen. Het ging bij Ajax moeizaam. Voor Van Basten te moeizaam; hij vond zich zelf niet goed genoeg en gooide de handdoek in de ring. Misschien moest hij het toch eerst een stap lager gaan proberen. Dat werd Heerenveen en slecht ging het niet. Maar Heerenveen bleek , denk ik, voor Marco te veel in een slangenkuil veranderd, zoals dat bij Ajax ook kan zijn en wellicht nog wel is. Nog maar weer elders proberen. AZ, dichtbij huis en gezin, hem te dierbaar om ver af een club te leiden. Betere omstandigheden, rustiger club geworden, maar omstandigheden zijn nooit helemaal bepalend voor je functioneren. Marxisten denken van wel, maar de praktijk is dat je eigen psyche doorslaggevend is voor je functioneren. Marco ontdekte gaandeweg dat extreem goed geweest zijn in je vak belemmerend kan werken als je dat vak op anderen moet overbrengen. Zeker als je een perfectionist bent en een controlefreak. Dan geeft het stress, druk, spanning en als dat zich ook nog lichamelijk vertaald in hartritmestoornissen dan kom je op een punt om een drastisch besluit te nemen. Zo zal het gegaan zijn, denk ik ( met anderen). Van Basten is weer waar en hoe hij begon: als assistent. Het ontroert me. Deze beschaafde man, rechtop van lijf en leden en van geest durft kwetsbaar te zijn. Deze man met zo’n gigantisch verleden die wist dat altijd de hele voetbalwereld met verwachting en kritisch naar hem keek en zou blijven kijken, durfde kwetsbaar te zijn en daaruit een conclusie te trekken. Ik bewonder hem nog meer dan er voor.  En vind het des te spijtiger dat Cruijff heeft verhinderd dat hij bij mijn club directeur werd. Op die plek had hij , denk ik, prima kunnen functioneren. Wie weet komt het er nog eens van. Samen met Rijkaard en Litmanen: lijkt me een prima trio om Ajax te leiden.