Elke dag wordt er geboren, elke dag gestorven: een open deur. Op de lijst van gestorvenen van 31 juli nog al wat aansprekende persoonlijkheden. Zoals om te beginnen de stichter van de Jezuïetenorde, waartoe de huidige paus behoort, Ignatius van Loyola. Deze Spanjaard uit Baskenland stichtte zijn  orde om tegenwicht te bieden tegen de Reformatie. Om de kerkleden loyaal te houden aan moeder de kerk. Hij overleed op 31 juli 1556 en ligt begraven in de moederkerk van de orde, de Gesu, de eerste kerk van barokke architectuur en dus voorbeeld voor talrijke barokke kerken er na.

Van andere orde is Denis Diderot, de Franse schrijver die in oktober 1713 in Langres wordt geboren en die gerekend kan worden tot de belangrijkste filosofen van de Verlichting. Hij sterft op 31 juli 1784 in Parijs.

Voor elke rechtgeaarde Hongaar is het vandaag een herdenkingsdag, want op 31 juli 1849 sneuvelt hun belangrijkste dichter in de revolutiestrijd tegen de Habsburgers; hij is dan slechts 26 jaar oud. Petõfi Sándor is weliswaar afkomstig uit een Slowaakse familie, maar schrijft in het Hongaars en heeft op jonge leeftijd al gedichten op naam staan, die het hart van elke Hongaar zijn binnengedrongen. Zijn heldhaftig optreden in de revolutie heeft van hem een nationale held gemaakt. Zijn gedicht Nemzeti Dal (Lied van het Volk) wordt nog steeds aangehaald en/of gedeclameerd. Alleen in Budapest zijn al 11 straten, 4 pleinen en een brug over de Donau naar hem genoemd.

 

Lied van het Volk

Talpra magyar, hí a haza!
Itt az idő, most vagy soha!
Rabok legyünk vagy szabadok?
Ez a kérdés, válasszatok! –
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

Staat op Magyar, het Vaderland roept!
Hier is de tijd, nu of nooit!
Moeten wij gevangen zijn of leven in vrijheid?
Dit is de vraag, geeft antwoord! -
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

Rabok voltunk mostanáig,
Kárhozottak ősapáink,
Kik szabadon éltek-haltak,
Szolgaföldben nem nyughatnak.
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

Gevangen waren wij tot nog toe,
Gedoemd zijn onze voorvaderen,
die in vrijheid leefden en stierven,
In slavernij kunnen zij niet berusten.
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

Sehonnai bitang ember,
Ki most, ha kell, halni nem mer,
Kinek drágább rongy élete,
Mint a haza becsülete.
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

Een lafaard van een mens is het,
Die niet durft te sterven, als het écht nodig is,
Die meer waarde het aan zijn zielig leventje
Dan het lot van zijn Vaderland.
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

Fényesebb a láncnál a kard,
Jobban ékesíti a kart,
És mi mégis láncot hordtunk!
Ide veled, régi kardunk!
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

Het zwaard schittert meer dan de ketens,
Mooier hangt het om de arm,
En toch droegen wij al die tijd ketens!
Terug ermee!, oud zwaard van ons!
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

A magyar név megint szép lesz,
Méltó régi nagy hiréhez;
Mit rákentek a századok,
Lemossuk a gyalázatot!
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

De Hongaarse naam zal opnieuw schoon zijn,
Waardig aan zijn vervlogen grootsheid;
Wat de eeuwen het besmeurd hebben,
Die schaamte wassen wij ervan af!
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

Hol sírjaink domborulnak,
Unokáink leborulnak,
És áldó imádság mellett
Mondják el szent neveinket.
A magyarok istenére
Esküszünk,
Esküszünk, hogy rabok tovább
Nem leszünk!

door Sándor Petőfi

Waar onze grafheuvels zullen zijn ,
Daar zal ons nageslacht knielen,
En in gezegend gebed zullen zij,
Onze verheven namen uitspreken .
Bij de God der Hongaren
Zweren wij,
Zweren wij, gevangen zullen wij
Niet meer zijn!

vertaald door Levente Vervoort

Vandaag kunnen de Hongaren nog een grote zoon uit hun midden gedenken. Namelijk Franz Liszt oftewel Liszt Ferenc (in het Hongaars gaat de familienaam voorop en Ferenc is het Hongaars voor Frans). Liszt betekent ‘ meel’. Hij wordt geboren op 22 oktober 1811, wordt in 1859 Ritter en overlijdt op 31 juli 1886 in Bayreuth. Juist deze week zijn daar weer de Festspiele in de bloedhitte geopend. Liszt was een absolute pianovirtuoos, die in Wenen en Parijs actief was en in Weimar hofkapelmeester was. In Rome werd hij gewijd tot subdiaken, een wijding lager dan van een priester.

Op 31 juli 1914 overlijdt de leider van de socialisten Jean Jaurès. Nou ja, overlijdt: deze felle verdediger van Dreyfus wordt in een Parijs café vermoord door een jonge Franse nationalist die -anders dan de politicus – juist een oorlog met Duitsland wilde. 31 juli was een dag vóór dat de mobilisatie begon. Jacques Brel bezong de socialist in zijn song Jaures.

Een andere Fransman die gewelddadig op 31 juli om het leven kwam is Antoine de Saint-Exupéry, die wereldberoemd werd door het boekje Le Petit Prince, waarvan 80 miljoen exemplaren over de hele wereld in vele talen verspreid werden. Behalve schrijver was hij beroepspiloot en als zodanig vond hij in 1944 de dood bij een militaire actie boven de Middellandse Zee nabij Marseille.

Twintig jaar later overlijdt op 31 juli de Amerikaanse country-zanger met de fluwelen stem Jim Reeves, geboren in augustus 1923. Al weer is sprake van een onnatuurlijke dood. Met zijn privé-vliegtuig komt hij in een zware storm terecht. Hij en zijn piloot en een vriend, Dean Manuel, komen om.

31 juli is ook de sterfdag van de Belgische staatsman Paul-Henri Spaak (1972- 73 jaar), van de Amerikaanse jazzpianist Teddy Wilson (1986-73 jaar) en van koning Boudewijn in 1993, slechts 62 jaar. En in 2002 overlijdt op 31 juli Corrina Konijnenburg. Corinna wie? Als ik zeg Poessie mauw en Dorus, dan weten ouderen het onmiddellijk. Zij was het meisje dat op schoot van Dorus (Tom Manders) een geheel eigen uitvoering gaf van het bekende liedje Poessie mauw. Ze was geboren in 1964 in Pernis, waar ze op 37 jarige leeftijd ook overlijdt na een fatale baarmoederhalskanker. Dorus was in 1972 al overleden.

Op  het Amsterdamse kerkhof Zorgvlied liggen vele Bekende Nederlanders begraven, onder wie Wim Duisenberg, die op 31 juli 2005 overlijdt in zijn privé-zwembad van zijn Zuid-Franse villa na hartfalen. Vorig jaar overleed op deze datum de Amerikaanse schrijver Gore Vidal, hij werd 86 jaar.