Martin van Amerongen kende ik van z’n stukken in Vrij Nederland en De Groene, van zijn boeken over de Mattheus-Passion, Mozart en Heine; Martin leerde ik kennen in ons naar bleek gemeenschappelijke stamkroeg, café Krom aan de Amsterdamse Utrechtsestraat. We deelden toen de liefde voor veel, ook voor sigaren en een oude jenever. Heb hem een paar maal mogen interviewen en drie uur lang was hij tijdens een kerstnachtuitzending op radio 4 mijn gast. Hij kwam behoorlijk aangeschoten aan, van een etentje met Tonio Hildebrand, maar herstelde zich snel heel knap en daarna konden we genieten van z’n verhalen over en visie op diverse lievelingscomponisten, zoals Bach, Schubert en Wagner. We hadden ook een band via mijn vader. Mijn vader had Martin als baby in z’n armen gehad, toen Martin met z’n ouders in Huizen een onderduikadres had gevonden tegenover de boerderij van grootouders van vaders kant.
Martin werd geboren op 8 oktober 1941 in Amsterdam, zijn vader was joods, z’n moeder Duitse, die Martin evangelisch-luthers liet dopen. Hij was een volstrekte autodidact, zonder noemenswaardige opleiding, maar die zich op diverse terreinen, maar vooral op dat van de klassieke muziek grote kennis verwierf. In 1962 begon zijn journalistenloopbaan bij Het Vrije Volk. Van 1965 tot 1 mei 1984 was hij als redacteur verbonden aan Vrij Nederland, waar hij verdween na een intern redactieconflict. Tot twee maal toe, tot aan zijn dood op 11 mei 2002 was hij hoofdredacteur van De Groene Amsterdammer. Hij schreef verder columns voor De Volkskrant en NRC Handelsblad. Zijn werkhuis stond barstensvol boeken en cd’s; Martin was zeer belezen en had een vlotte, aanstekelijk schrijvende pen, waarbij hij ook de polemiek niet schuwde. Zijn brieven aan bekende Nederlanders onder het pseudoniem ir. H.A.Schuringa, uitgegeven in 1981, blinken uit in humor en scherpzinnigheid. Martin was één van de oprichters van het Republikeins Genootschap, wat overigens hem niet belette te verschijnen op de verjaardagspartijtjes die prins Bernard gaf voor een aantal mannen, onder wie ook Tonio Hildebrand en Maarten Spanjer. Rijk de Gooijer werd door de prins geweerd, met de woorden op een verzoek: ‘mag wel, hoeft niet.’ Martin van Amerongen overleed aan de gevolgen van slokdarmkanker. Zijn vrouw was al jaren eerder veel te jong overleden. Na de dood van Prins Bernhard verscheen voor beiden postuum een geruchtmakend interview dat Van Amerongen met de prins had gehad.
- Eins zwei drrrei… rechts! : op mars naar het Vierde Rijk? (1967)
- De roerige wereld van Pistolen Paul: tien monologen over de smokkel, het zakenleven, het horecabedrijf… (1968) (over Paul Wilking)
- Tegen de revolutie: het evangelie! : het kerkvolk in de Nederlandse politiek, of het einde van een christelijke natie (1972; met Igor Cornelissen) ISBN 90-6006-150-0
- Het gekwelde leven van die snelgeklede, rapgekapte, fraaibesnorde, goedgebekte sherrydrinkers: of, De reclameman tussen kassa, kunst en koning klant (1975) ISBN 90-234-5177-5
- Tien krullen op een kale kop: portretten van Simon Carmiggelt, Otto Klemperer, Pierre de Coubertin, Franz Kafka, Jószef [sic] Mindszenty, W.F. Hermans, Hanns Eisler, Bertolt Brecht, Robert van Genechten, De Stem des Volks, Fedde Schurer (1975) ISBN 90-293-0743-9
- De Baader-Meinhof groep: een documentaire (1975; met Carola Mulder) ISBN 90-6208-010-3 (over de Rote Armee Fraktion)
- De samenzwering tegen Simon Wiesenthal (1976) ISBN 90-295-0091-3 (over Simon Wiesenthal)
- Kreisky und seine unbewältigte Gegenwart (1977) ISBN 3-222-10995-8 (vertaling van De samenzwering tegen Simon Wiesenthal)
- De muichelmoordenaar: artikelen en polemieken (1978) ISBN 90-295-0093-X
- Deutschland und seine Juden (1979)
- De ongelooflijke geschiedenis van het krijgsgevangenkamp Prins Bernhard (1979) ISBN 90-218-2492-2
- Persmuskieten (1981) ISBN 90-218-2951-7
- De brieven van Ir. H.A. Schuringa (1981) (onder pseudoniem)
- De buikspreker van God (1983) ISBN 90-295-0094-8 (over Richard Wagner)
- Uren met Jeanne: in het spoor van de Maagd van Orléans (1984) ISBN 90-269-7032-3
- Het matrassengraf: Heine’s sterfbed 1848-1856 (1985) ISBN 90-295-0076-X
- Over de doden niets dan goeds: necrologieën van politici (1986) ISBN 90-10-05754-2
- De moord op Mozart van Nazareth (1988) ISBN 90-269-4231-1
- Een kleine dondersteen (1989) ISBN 90-295-0077-8
- Gullit (1990; met Gerlof Leistra) ISBN 90-295-0365-3 (over Ruud Gullit)
- Hoop doet leven : over de rol van de reclame in een dynamische, snel veranderende samenleving (1990) ISBN 90-5330-019-8
- De Nacht van Schmelzer: politieke burlesque in één bedrijf (1991)
- Mahlers Mater Dolorosa (1992) ISBN 90-295-0366-1
- Mozart brevier: 52 voetnoten bij de Engel van Salzburg (1992) ISBN 90-5018-161-9
- Van Kooten & De Bie: 25 jaar narren op de kansel (1992; met René Zwaap) ISBN 90-5330-059-7
- Een helleveeg en andere kritische notities (1993)
- Mijn leven zijn leven: over biografieën, autobiografieën, hagiografieën en anti-biografieën (1993) ISBN 90-74336-03-5
- PJV (1995) (over Pierre Vinken)
- Heine en Holland (1997) ISBN 90-263-1530-9
- Zijn bliksem, zijn donder: over de Mattheus-Passie van Johann Sebastian Bach (1997) (over de Matthäus Passion)
- Zwierige passie (1997) ISBN 90-6801-558-3
- Don Juan hield niet van vrouwen: controversen en contrasten (1998) ISBN 90-263-1573-2
- Nooit komen rampen : artikelen (2001) ISBN 90-5330-326-X
- Reidans : komedie (2001) (vertaling van Arthur Schnitzlers Reigen)
- Rook doet leven: over het recht op een hedonistisch bestaan (2001) ISBN 90-5330-324-3
- Willem Mengelberg tussen licht en donker (2001; met Philo Bregstein) ISBN 90-6801-789-6
- Shylock, woekeraar (2002) ISBN 90-5330-339-1
- Bernhard, zakenprins (1911-2004) (2005) ISBN 90-5330-438-]