Miljoenen mensen maken al veel te lang mee hoe Kaïn z’n broeder vermoordt. Als in een mantra kunnen we ‘slachtplaatsen’ opnoemen: Syrië, Irak, Israel/Gaza, Oekraïne, Nigeria, Zuid-Soedan. Dankzij de Europese eenwording zijn wij er al heel lang van verschoond gebleven, ofschoon op kleinere schaal ook ‘broedermoorden’ ten onzent plaatsvinden. maar de wereld houdt niet op bij de buitengrenzen van de EU. Met veel vezels zijn we verbonden aan een grotere wereld en met missies hebben we dat ook willens en wetens willen uitdrukken, met soms gesloten lijkenzakken van onze jongens als gevolg. En wij moeten de last dragen van Srebenica. Maar door dat wrede vliegtuigongeluk is het heel dichtbij gekomen, is het ons land en leven binnengedrongen. Hoe daarmee om te gaan? Samen rouwen helpt voor de nabestaanden, zeggen de deskundigen. Dat is een ding. Maar daarnaast is er de woede. En woede wil een uitweg. Woede wil een treffend antwoord naar de dader(s). Het heeft er alle schijn van dat de daders onder de pro-Russische separatisten gezocht moet worden. En dus daarachter Rusland zelf. Die daders moeten aangepakt worden. Dat is duidelijk, dat vindt terecht iedereen. Maar hoe en door wie? Militair ingrijpen wordt geopperd.  De regering wordt traagheid verweten en slap optreden. Maar is dat niet makkelijk praten. Journalisten die dat in hun vragen en verslagen laten doorschemeren hoeven op dat punt geen enkele verantwoordelijkheid. En een mening, opvatting zonder verantwoordelijkheid is goedkoop. Is goedkope praat, omdat zelf de handen niet vuilgemaakt hoeven worden. Aan alles kun je merken dat Rutte c.s. ook woede in hun lijf hebben. Maar ik prijs toch zijn terughoudendheid. Want welke machtsmiddelen heeft hij, zonder nog grotere gevolgen? De tong is als een vlam, staat in het bijbelboekje Jakobus. Voor je het weet zet hij de hele boel in de fik. En de geschiedenis geeft hem gelijk. En ferme taal, dreigende woorden zonder gevolgde navenante daden zetten je helemaal buitenspel. Zorgvuldigheid, terughoudendheid gekoppeld aan vasthoudendheid wat betreft wat je wilt bereiken: helderheid en optimale zorg voor de slachtoffers en nabestaanden is het enige wat ons land kan doen. En daarnaast zo veel steun verwerven van andere , grotere landen. Hoe meer landen met ons de kar willen trekken , hoe beter. Het liefst zonder wapengekletter, dat is heilloos. Daartoe oproepen vanaf de (journalistieke) zijlijn valt onder ‘makkelijk praten’.