Eens woonden mijn ouders een tijdje op een camping in de buurt van Hulshorst, omdat hun oude huis al verkocht en het nieuwe nog niet klaar was. Met zijn nog geen 2000 inwoners ligt het ten zuiden van Nunspeet en ten noorden van Harderwijk en Hierden aan de vroegere Zuiderzeestraatweg. Deze weg vormt de grens tussen het zgn. Veluwemassief en de agrarische gronden aan de vroegere Zuiderzee, nu Veluwemeer. Een aantal landgoederen stofferen de omgeving van het dorp. Zoals Barrebos, waar op 18 september 1924 door Theo Holdert een huttenkolonie gesticht werd in de geest van het Walden van Frederik van Eeden. Bekenden als de wiskundige Bertus Brouwer en dichter Herman Gorter vonden er regelmatig onderdak. In de buurt vinden we eveneens Kasteel Sterrenburg, volgens een gevelsteen gebouwd in 1652, maar bronnen wijzen uit dat er al een middeleeuwse voorganger bestond. De bouwer, Johan Coolwagen, liet het oprichten als statussymbool om zich een plaats te verwerven in de Ridderschap van de Veluwe. In 1950 kochten de Norbertijnen van de Abdij van Berne het kasteel en de bijgebouwen. Ze stichtten er een klooster en vormingscentrum en in 1992 een vrouwenklooster. Thans fungeert het als hotel. Hulshorst kent een 19e eeuwse molen en kende Marcel van Dam als bekende inwoner. Elsbeth Etty, de biograaf van zowel Henriëtte Roland Holst en recentelijk van Willem Willink werd in het dorp geboren. En Hulshorst kende een treinstation, tot 1987 in gebruik. En dat speelt de hoofdrol in het gelijknamige gedicht van Gerrit Achterberg.
HULSHORST
Hulshorst, als vergeten ijzer
is uw naam, binnen de dennen
en de bittere coniferen,
roest uw station;
waar de spoortrein naar het noorden
met een godverlaten knars
stilhoudt, niemand uitlaat
niemand inlaat, o minuten,
dat ik hoor het weinig waaien
als een oeroude legende
uit uw bossen: barse bende
rovers, rans en ruw
uit het witte veluwhart.
Het station werd geopend in 1863 en is gebouwd op aandringen van een landheer van een nabijgelegen landgoed. Uit Wikipedia:
Het station gold als het station van de High Society, dit vanwege de aanwezigheid van voorname, al dan niet adellijke families in directe omgeving. De grond was toentertijd eigendom van de familie Sandberg van het landgoed De Essenburg in Hierden. Zij lieten door het bos een grindweg naar het station aanleggen (de Essenburgweg) en hadden een alleen voor hen toegankelijk hekje naar het perron. Ook de burgemeester van Harderwijk, bewoner van Huize Hulshorst, had middels eigen weg en hekje toegang.[1]
Het stationsgebouw is een uniek Centraalspoorwegstation en is uitgevoerd in de kleinste klasse. Het station ligt tussen Harderwijk en Nunspeet en had tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw ook nog een rangeerspoor ten behoeve van de bosbouw.
De omgeving is zeer bosrijk en dat maakte het station ook uniek. Het station ligt samen met een paar huizen vrij ver van het dorp midden in de bossen. Het scheen bekend te staan als bijzonder geschikt voor een heimelijk rendez-vous van ‘minnende paren’[1].
Nadat de NCS was opgegaan in de Staatsspoorwegen in 1919 bleef het station bestaan. Ook toen NS in 1938 werd opgericht bleef het station open. Na de Tweede Wereldoorlog moest het station het vooral hebben van vakantiegangers en de NS-Dagtochten, waarbij voor wandelaars in de uitgestrekte bossen routes werden uitgezet.
Het station werd net zoals station Soestduinen maar 1 keer per uur bediend door de stoptreinen Utrecht – Zwolle. Tot midden jaren tachtig was 1 keer per uur Amsterdam – Zwolle en het ander uur 1 keer Utrecht – Zwolle. Dit waren allebei stoptreinen.
Station Hulshorst en station Soestduinen lagen allebei midden in de bossen en waren door geringe reizigersaantallen niet rendabel. De belangrijkste reden voor de sluiting van station Hulshorst was de opening van station Amersfoort Schothorst waardoor er te weinig tijd overbleef voor een stop in Hulshorst. Station Hulshorst werd gesloten op 31 mei1987. Op diezelfde dag werd bij Amersfoort het station Schothorst geopend.
Met deze kennis is het goed om Achterberg gedicht nog eens te lezen. In de bossen als schuilplaats voor ‘barse bende rovers’ ligt m.i. een verwijzing naar al genoemde Barrebos. Het nabijgelegen Hierden is overigens de geboorteplaats van oud-keeper Henk Timmer.
