WANDELARTIKEL ND
Waar wandelen we vandaag?
We hebben de kuierlatten genomen voor een rondgang door en rond Eerbeek, waar een plein bij het vroegere spoorwegstation genoemd is naar Elis Ligtlee, die in 2016 olympisch goud won bij het baanwielrennen.
Honderd jaar eerder woonden in Eerbeek, waar al in de 17e eeuw papierindustrie zich bevond, Max Weber en Jan Mankes als mannen van naam en faam in het dorp. Het is ook het dorp waar Willem de Mérode zich terugtrok na zijn vrijlating uit de gevangenis.
De wandeling, uitgezet door de plaatselijke VVV gaat vooral in het spoor van de eerste twee genoemde Eerbekers.
Wat is er te zien?
Startend bij de lokale boekhandel/VVV is de eerste bezienswaardigheid een geit op een sokkel, in 1992 in opdracht van de gemeente Brummen, waar Eerbeek onder valt, gemaakt door Marijke Ladage. De geit verwijst duidelijk naar het schilderij Jonge witte geit van Jan Mankes uit 1914. Mankes kwam twee jaar na de vervaardiging van dat immer ontroerende meesterwerk naar Eerbeek voor bos en schone lucht, omdat hij aan tuberculose leed. In 1920 overleed hij. Op de sokkel van het beeldhouwwerk een gedicht van De Mérode:
‘Hij heeft de dieren en de stille dingen
Met sterke aandachtigheid tot zich genomen
En lichtend zijn ze weer aan ‘t licht gekomen,
Wijl zij het lichten van ziel doorgingen.’
Even later passeer je het huis waar Jan met zijn vrouw Annie Zernike, de eerste vrouwelijke predikant van Nederland, en hun zoon Beinte vier jaar woonde. In de serre had hij zijn atelier. In de omgeving van zijn huis deed hij voldoende inspiratie op voor zijn schilderwerk en prenten.
In een brief uit september 1916: ‘In den tuin zie je een spinnetje in z’n web en je maakt er een houtsneetje van. Je ziet bij lampeschijn een lezend vrouwtje en je denkt aan een schilderij. Voor de variatie loop je achter een ploeg te tekenen vlak bij het huis..’.
Hij kon er van leven. En hij had zicht op het zgn. Weberbos, waarin zich het Huis te Eerbeek schuilhoudt
Dat voorname buiten met landgoed werd in 1895 gekocht door Max Weber en zijn vrouw Anna Weber- van Bosse. Weber was in 1883 aangesteld als buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam in de vergelijkende ontleedkunde en zoötomie, anatomie van dieren. Wereldberoemd werd hij vanwege zijn expeditie in de Indische wateren, waarbij onder zijn gezag 131 nieuwe vissoorten werden ontdekt. Zijn vrouw was een plantkundige van naam, met algen als specialiteit.
Door het bos en langs het Huis voert de wandeling naar het Apeldoorns Kanaal, waar Mankes studies maakte van paarden, in ruil voor sigaren aan de voerlui.
Langs de Eerbeekse Beek trekt de voormalige koren annex oliemolen de aandacht, de enige in ons land met een bovenslagrad. Oorspronkelijk was het een papiermolen en daarbij een van de 200 eind achttiende eeuw op de Veluwe. De beek is zoals vele beken op de Veluwe ontstaan uit een spreng, een in de helling van een heuvel gegraven gat met voldoende waterdruk.
Weber was een van de oprichters van de honing- en bijenmarkt van Eerbeek, die nog steeds op de vierde zaterdag van september plaats vindt.
De wandeling voert uiteraard ook naar de begraafplaats, waar zowel de Webers, het echtpaar Mankes als mede De Mérode hun laatste rustplaats vonden. Het graf van Mankes wordt gesierd met de belettering van de met Mankes bevriende en in Dachau vermoorde kunstenaar Chris Lebeau.
Is er iets christelijks te zien?
Na het voormalig woonhuis van Mankes passeer je de Kruiskerk uit 1859, aangesloten bij de PKN.
Nog een aardig cafeetje annex eetgelegenheid?
Er is genoeg, van een kwalitaria (gruwelijk woord) tot een voornaam restaurant als De Korenmolen. Zelf prefereer ik bij wandelingen de thuis klaargemaakte boterhammen, die in de buitenlucht extra goed smaken.
Is de wandeling goed aan gegeven?
In genoemde lokale boekhandel tevens VVV is een boekje verkrijgbaar met diverse tips voor uitjes, fietsroutes en een paar wandelingen. Waaronder deze : goed aangegeven met aardige beschrijvingen.