ND RIVIERENSERIE 23 JULI 2021 – BEELD MAARTEN BOERSEMA

Over de autoluwe straat stapt een vrouw van middelbare leeftijd stevig door, rugzak omgord. ‘Loopt u het Pieterpad?’, vragen we. ‘Ja zeker, al tien dagen’ antwoordt zij zonder om te kijken even stevig.

Zij is zojuist de Regge overgestoken bij Nieuwebrug, waar goed te zien is dat het riviertje door de in de laatste ijstijd gevormde stuwwal heen is gebroken. Daarbij werden de Besthemerberg en de Archemerberg van elkaar gescheiden. In de buurtschappen Besthem en Archem verrukken hallenhuisboerderijen het oog.

Schimmelpenninck

Ten noorden staat het 14e-eeuwse Kasteel van Eerde, ooit van de Van Pallandts. Niet lang daarna stroomt de Regge bij Ommen uit in de Overijsselse Vecht. De Regge is een adellijke rivier, want ze begint in Diepenheim, waar de Schimmelpennincks nog steeds wonen in liefst twee kastelen. Huis Nijenhuis, een ontwerp van de beroemde Philips Vingboons, is hun hoofdhuis, dat als een geheel met landgoed Westerflier wordt beheerd. Op dat landgoed wordt de Regge ‘geboren’ als aftakking van de Schipbeek.

Diepenheim behoort tot de acht middeleeuwse steden in Twente, maar is nooit zoals Enschede en Oldenzaal in de 19e eeuw geïndustrialiseerd. Het is een idylle gebleven met pittoreske uitstraling en waar veel cultuur-historisch erfgoed te parelen staat, zoals zes kastelen, een watermolen en de eeuwenoude Johanneskerk. Tot de zes kastelen behoort ook Huis Warmelo, waar de moeder van prins Bernhard, prinses Armgard met haar minnaar Alexis Pantchoulidzew van 1952 tot haar dood op 27 april 1971 voornaam onderdak vond.

De Regge wordt onder het Twentekanaal geleid en komt aan in Goor. Goor was een boerenplaats, waar in de 19e eeuw de textielindustrie zijn intrede deed en in de jaren dertig van de vorige eeuw de Eternitfabriek voor werkgelegenheid kwam zorgen. Het kende een relatief grote Joodse gemeenschap. Veel van hen konden bij boeren in de omgeving onderduiken, zodat meer dan 60 procent de oorlog overleefde. In Goor groeide filmregisseur Bert Haanstra op als zoon van een schoolhoofd; de liefde voor foto en film sloeg hier al op prille leeftijd toe.

Belcampo in Rijssen

In Rijssen is het orthodox-protestantisme dominant, uitgedrukt in de SGP als grootste politieke partij. Maar bij Rijssen moeten we toch altijd ook denken aan het beroemde verhaal van Belcampo ‘Het grote gebeuren’ dat hij in Rijssen laat spelen. Belcampo, pseudoniem voor Herman Pieter Schonfeld Wichers, werd in Rijssen geboren en ligt er ook begraven. Zijn apocalyptisch ironisch beschreven angstverhaal viel in het dorp niet in goede aarde.

Van Rijssen tot Hellendoorn hebben we te maken met de Midden-Regge. Wij zien er jeugdig volk jolijt vinden in het verkoelende water; de weilanden erlangs zijn hooilanden geworden; torenvalken bidden, kiekendieven zweven.

Bij Nijverdal zijn we op de Sallandse Heuvelrug, een Nationaal Park, waar de raaf broedt, de nachtzwaluw zich ophoudt en alles gedaan wordt om de laatste korhoenders te behouden. Het ultieme Reggedorp is wellicht Enter, dorp van klompen en zompen, de kleine vrachtschuiten waarmee de rivier bevaren werd.

Het is het dorp waar wielrenner Hennie Stamsnijder het veldrijden ontdekte en waar de velden, weiden en lome boerderijen uitnodigen tot weldadig traag toerisme.