ARTIKEL IN KADER KLEINE RIVIERENSERIE NEDERLANDS DAGBLAD ZOMER 2024

Vanuit de stal klinkt het mij sinds mijn kindertijd vertrouwde geluid van koeien die met hun koppen tegen de omheining van hun boxen slaan.

In dit geval Belgische blauwen of een kruising ervan met Hollands melkvee, runderen  die gehouden worden voor het malse vlees. Achter de stal een tiental campers. Overal om hen heen is groene ruimte en de Dokkumer Ee langszij die rustig vanuit het noordelijkste Friese stadje richting Bartlehiem stroomt. Reigers, buizerds, grauwe ganzen, een torenvalkje en aan de overzijde  het fraaie Jerseyvee op hun vertrouwde graasveld. Ee betekent water, stroom, evenals Aa. De toevoeging bepaalt haar ligging. De 21 kilometer lange waterstroom was vroeger van betekenis vanwege het vervoer van grondstoffen en materialen en functioneert nu al weer lange tijd om op te pleziervaren of te puffen naar de Waddenzee.

Zoals in een dorp een verbindingsweg naar een buurdorp naar dat dorp wordt genoemd – in Huizen bijvoorbeeld leidt de Naarderstraat naar Naarden – zo geldt het ook bij deze waterverbinding. Hij begint in Leeuwarden en eindigt in Dokkum, dus Dokkumer Ee.  Wij volgen de rivier in omgekeerde richting en starten dus in Dokkum.

De stadskern van Dokkum is gelegen rond de plek waar de Dokkumer Ee en het Dokkumergrootdiep samen komen. Dokkum en Bonifacius zijn voor immer aan elkaar verbonden, tot elkaar zegenrijk veroordeeld. Het is ook de plaats waar talloze soorten vlaggen voor de hele wereld vervaardigd worden in Dokkumer Vlaggencentrale. Ook de vlag met de Friese plompebledden bij boer Wiegersma waar zijn vleesvee nog op stal het hooi van vorig jaar eet en hij ons op smakelijke koffie vergast.

In Birdaard, met beschermd dorpsgezicht, mag je het Ruurd Wiersmahuis niet missen. Op de vier wanden van de woonkamer schilderde hij in een ontroerende naiëve stijl de vier jaargetijden, maar gaf ook z’n bed, zijn schoenen, de kolenkit en nog veel meer een vrolijk stemmend aanzien.

Al snel bereiken we het beroemde Bartlehiem oftewel Bethlehem, ooit een klooster. Het is de beroemdste en meest beruchte plek in elke Elfstedentocht. Komend over de Finkumervaart gaan de schaatsers onder het befaamde houten fiets- en voetgangersbruggetje door op weg naar Dokkum, maar komen ook weer terug om nog eens onder haar door te gaan om via de Oudkerkstervaart nog 10 km af te leggen tot op de Bonkevaart in Leeuwarden.

Het buurtschap Tichelwerk verwijst in haar naam naar een steenfabriek die tot 1920 de voor de streek kenmerkende rode baksteen (tichel) fabriceerde. Er stonden ooit vier van zulke fabrieken langs de Dokkumer Ee.

Het schattige dorp Wyns met 250 inwoners is aantrekkelijk vanwege de aan St. Vitus gewijde middeleeuwse kerk ; een monument dat de geschiedenis in steen heeft gebeiteld door de kunstenaar David van Kampen; een uitstekend restaurant aan de Ee en een fiets- en voetveer : de Wynser Oerset.

‘Quo vadis’, vraagt een bordje in de berm. Het behoort toe aan  een psychotherapiepraktijk aan de boorden van de rivier die bij Lekkum, Leeuwarden uitkomt. Je stuurt je boot of naar Dokkum of dus naar Leeuwarden, een tocht lang genoeg om na te denken over waar wij in ons leven heengaan.