SERIE KLEINE RIVIEREN NEDERLANDS DAGBLAD ZOMER 2023

Op een mooie doch winderige tweede dag van Pinksteren waaien ons Pieterpadwandelaars tegemoet. Tegen de dijk aangedrukt de koorkant van de Gennepse kerk, die verbazing wekt en vragen oproept vanwege de in groter dan koeienletters aangebrachte tekst op de voorgevel: IK BEN ER. Kenners van Rome valt de gelijkenis op met de beroemde basiliek ‘Paulus buiten de muren’. Dat is geen toeval: deze kerk is in de vijftiger jare van de vorige eeuw naar dat voorbeeld gebouwd. Een standbeeld van de heilige Martinus die zijn mantel deelt vertelt gebeeldhouwd aan wie de kerk is gewijd. De tekst IK BEN ER verwijst naar Exodus 3, waar de God van Israël zich aan Mozes openbaart als JHWH, te vertalen als IK BEN, IK ZAL ER ZIJN en hier dus als IK BEN ER. De naam Gennep is van Keltische origine : Galapja en verwijst naar de plek waar Maas en Niers samen komen. In 750 was er al een houten kerkje. Op de plek van de St.Martinus stond een stadskasteel. Het stadje wisselde nog al vaak van regime: Kleefs, Pruisisch, Frans, Belgisch en Nederlands.

Voor de Spanjaarden gevluchte protestanten bouwden een kerk uit eigen middelen, omdat het toen tot Pruisen behoorde en niet een katholieke kerk kon gaan gebruiken voor de hervormde eredienst. Daarmee bezit het stadje het oudste uit eigen zak gefinancierde protestantse godshuis.
Waar de Niers in de Maas stroomt stond van voor het jaar 1000 tot aan 1710 het Genneperhuis, een burcht van de adellijke familie Van Gennep. Een telg uit dat geslacht, Norbertus, rond 1080 geboren, kennen we als de stichter van de Premonstratenzen oftwel Norbertijnen.
Negen kilometer slechts vertoont de Niers zich op Nederlands grondgebied. Van de 114 km in totaal. Ruim honderd kilometer stroomt het in de deelstaat Noordrijn Westfalen onder meer door de overbekende bedevaartplaats Kevelaer, waar een miljoen bezoekers per jaar op pelgrimage gaan voor Maria als troosteres der bedroefden. De stad Goch aan haar oevers kreeg bij de verovering en bevrijding van Nazi-Duitsland de volle laag aan bombardementen, straatgevechten en artilleriebeschietingen in de Slag om het Reichswald.

Het gebied rond de Niers was tijdens de Spaanse Succesieoorlog al eerder het toneel van intense gevechten, waarbij ook het Genneperhuis het loodje legde.
Nu ziet het er vredig uit, grazen ongestoord runderen en paarden in de weitjes langs haar oevers, zijn er sinds 2004 bevers actief en heeft de Niers in 2005 een stedelijk broertje gekregen als overloop bij hoog water. De vondst van een houten overlaat tijdens werkzaamheden toont aan dat in de 17e eeuw het probleem van overvloedig water ook toen al regelmatig opspeelde.
Het riviertje is zelf ook ontstaan uit oprukkend water van de Rijn, naar het westen verdrongen door gletsjers tijdens de voorlaatste ijstijd en door het smelten van landijs. Het toen gevormde oerstroomdal laat zich nog goed lezen in het landschap aan de tot 2 meter hoge terrasranden.
Dat tot genot en genoegen van de wandelaar met strootje in de mond of liedje op de toong.