WAVER

Onderdeel van de 4e serie kleine rivieren voor het Nederlands Dagblad zomer 2024

Bij de brug een boerderij met de heldere naam Groot Runder Vreugd. Een oudere dame lapt een geel geverfde kiosk, met oud-hollandse spreuken rondom het achthoekig gebouwtje. Een veldje grind, een fietsenrek uit de vijftiger jaren met in rood welke versnaperingen het kioskje biedt: koffie, thee,, ijs, snoep, melk , brood en frisdrank. Achtendertig jaar kun je hier des zomers verpozing vinden. Ook voor een glaasje wijn of een pijpje bier.

De Waver is een riviertje dat bij de uitspanning de Voetangel, genoemd naar de nabijgelegen brug, vanuit de Holendrecht begint en na luttele kilometers  uitmondt in de Amstel. Het vormt de zuidelijke en de oostelijke grens van de gemeente Ouder-Amstel en de noordwestgrens van De Ronde Venen.  Sedert 1819 scheidt het de provincie Noord-Holland van die van Utrecht.

In 1627 werd op de plek van het restaurant een tolhuis gebouwd aan het zandpad tussen Ouderkerk aan de Amstel en Breukelen. De pachter mocht tevens een herberg exploiteren. Een al snel populaire uitgaansgelegenheid voor drank, gezelschap en gokken. Honderd jaar later werd het pand vervangen door een nieuw onderkomen,  in 1915 werd de tol opgeheven, maar de horeca bleef en kwam in 1916 in handen van de familie Leurs en deze familie bestiert de prachtig gelegen zaak nog steeds.

Het is een mooi uitgangspunt om ons langs het riviertje te vermeien. Een oud gemaal met een veld van ezels maakt nieuwsgierig. De bewoner blijkt hier antikraak te wonen en kent een loopbaan van al 25 jaar op dat vlak, waarbij hij zeven maal moest verkassen.

En al snel volgt de brug met genoemde kiosk. Deze  Stokkelaarsbrug staat op een kaart uit 1695 vermeld als Stoppelaarsbrug. Een kaart uit 1748 vermeld de huidige naam. Het buurtschap naar de brug genoemd  ligt tegen het natuurgebied Botshol, het weidevogelgebied van polder de Rondehoep en de Holendrechterpolder aan. Vijftig inwoners bewonen ongeveer 20 huizen. Waver, Oude Waver en ook de Winkel maken van het gehucht een driesprong.

We slingeren verder, langs bermen waar het geel van koolzaad en het wit van fluitenkruid ons aangenaam vergezelt naar de Nessersluis, waar een pontje over de Amstel fietser en voetganger brengt op het westelijke stuk van de ringdijk van polder Rondehoep.

De Rondehoep heette vroeger ook wel de Rijke Waver. Het is een grillig ronde polder, met een ringdijk van 17 km.  De polder ontstond tussen 1100 en 1300  door vanaf de omringende toen lager gelegen veenstromen sloten te graven naar het midden van het laagveen. Dat gaf het patroon van een spinnenweb, nog immer typerend voor dit daardoor unieke cultuurlandschap. Inklinking van het veen leidde tot het aanleggen van een ringdijk, waardoor het aanvankelijk gebruik voor graanteelt veranderde in veeteelt. In 2010 is het gebied aangewezen als overslag bij overstromingen, waardoor de eerdere dreiging van huizenbouw is afgewend. We rijden een stukje terug om langs Waverveen de provinciale weg Hilversum – Haarlem te bereiken. Het dorp bestond al in de middeleeuwen en ligt op een smalle dijk in de polder en omvat ook de buurtschap ‘Het Gemaal’ aan de Oude Waver gelegen.

Het riviertje en haar stroomgebied is ideaal voor een nostalgiegevoelige ziel. Wij begrijpen de man die als anti-kraak op het oud gemaalhuis past. Met een uitzicht altijd weids en steeds weer anders van kleur en licht, van verte en zicht.