Enige tijd geleden was Wouter van de Beekse Bergen voorpaginanieuws. Wouter was een grijze oude chimpansee die door een vechtpartij met groepsgenoten om het leven kwam.
Een verzorger van het park sprak toen deze (voor mij )opmerkelijke woorden: ‘apen zijn net mensen’. Vanuit de evolutieleer gedacht zeg je volgens mij hiermee dat apen van mensen afstammen! Of wordt met zo’n opmerking de evolutieleer ontkend? Zo van: naast de mens kan ook de aap zich gewelddadig laten gelden.
Wat je in elk geval kunt vaststellen is, dat geweld onder apen direct breaking nieuws is in alle media, terwijl geweld onder ons als soort dagelijkse kost blijkt, wel nog de voorpagina’s haalt waar het nieuwe ontwikkelingen betreft of nieuwe vormen van geweld, maar verder kranten vele pagina’s dikker maakt dan als wij apen zouden zijn.
Op dat punt zijn we in de evolutie niet veel opgeschoten. Ik hoef de brandhaarden van nu niet te noemen en ook niet te wijzen op gewelddadige vormen als ellebogenwerk, vernederen, isoleren, negeren en uitsluiten om nog niet te spreken van achterklap, vals getuigenis en smaad.
Over ons, de zogenaamde kroon der schepping, kun je je zo blijven verbazen dat het eigenlijk niet verbazingwekkend is.
En dan uiteraard de schuld bij de ander leggen, het hanteren van de jij-bak, waarvan we het prototype in Genesis voorgeschoteld krijgen: ‘de vrouw die gij mij gegeven hebt’: Adams verwijt aan God en beschuldiging van Eva. Adam : de mens aller mensen, het prototype van ons allemaal. Adams val, onze valkuil. Wat de kerk erfzonde noemt.
Aan het eind van Bachs Mattheus Passion klinkt het zo: ‘Am Abend da es kühle war, kam Adams Fallen offenbar’.
Dat vallen en falen schrijnend verwoord door Antonio Cisneros in Nogmaals een moeder.
Nog steeds behoren mijn zonen En al de andere doden Aan de bezitter van de paarden En de bezitter van het land En de veldslagen
Tussen hun gebeente groeien Enkele appelbomen en de taaie steekbrem. Zo voeden de doden Deze donkere bewerkte grond Zo dienen ze de bezitter Van oorlog, honger en de paarden.
Maar dat vallen en falen komt juist openbaar in de beschuldiging en veroordeling en executie van de door de Vader gezonden Zoon van Adam.
Onthulling en heling ineen, verkeerd en gekeerd. Met Pinksteren voor de deur : gedoopt in en met Zijn Geest mogen we van deug-nieten deugers worden, van jij-bak ons bekeren tot ik-bak, zoals Annemiek Schrijver zei tijdens de 4 mei herdenking in Huizen.
Of om met Filippenzen 2 te zingen: ‘laat die gezindheid in u zijn die ook in Christus Jezus was, die bestaande in de gestalte van God het niet als geroofd goed heeft beschouwd gelijk te zijn aan God, maar zichzelf heeft ontledigd door de gestalte van een dienstknecht aan te nemen, gelijk geworden aan mensen en in houding een mens gebleken; hij heeft zich zelf vernederd, gehoorzaam geworden tot in de dood, de dood aan een kruis. Daarom heeft God hem verhoogd en hem genadig de naam verleend die is boven alle naam, opdat in de naam van Jezus alle knie zich zal buigen van hemelingen, aardbewoners en onderaardsen en alle tong zal belijden: Jezus Christus is Heer!, tot glorie van God de Vader (Naardense Bijbel, 2008)
Door de knieën zoals Jezus zelf door de knieën ging voor zijn leerlingen. Buigen voor Jezus is buigen voor een ander en die uitnemender achten dan je zelf. En als we dat allemaal doen tegenover elkaar kom je op gelijke hoogte!
Een hartverwarmend en hoopgevend voorbeeld in Buitenhof afgelopen zondag. Twee gemeenteraadsleden, Sheher Khan, moslim van Denk en Itay Garmy, jood van Volt hebben elkaar gevonden in een gezamenlijke strijd tegen antisemitisme en moslimdiscriminatie en geven daartoe voorlichting op scholen in Amsterdam onder het motto Bekend maakt Bemind. Een duif van hoop!
Met Bach wederom:
Am Abend kam die Taube wieder, und trug ein Ölblatt in der Munde!
O schöne Zeit! O Abendstunde!
Column voor ND 2024