TRANSSYLVANIE DEEL 1 – Klaasvos.nl

SIBIU C.Q. HERMANNSTADT

Sibiu (Nederlands, verouderd: Hermanstad; Duits: Hermannstadt, Hongaars: Nagyszeben) is een stad in het hart van Roemenië die 137.026 inwoners (2011) telt. De stad ligt in het zuiden van Transsylvanië, aan de voet van de Zevenburgse Alpen. Het is de hoofdstad van het gelijknamige district (judet).

Sibiu werd als Hermannstadt in de 12e eeuw gesticht door Duitse immigranten uit het Moezelgebied op uitnodiging van koning Géza II van Hongarije en is steeds een van de belangrijkste zogenaamd Saksische nederzettingen in Zevenburgen (Transsylvanië) gebleven. Tot 1781 was het burgerrecht formeel alleen toegekend aan Saksen in de stad. Roemenen mochten zich er op beperkende voorwaarden overigens wel vestigen en zij kregen daarbij een ruime religieus-culturele vrijheid die zij elders in Transsylvanië moesten ontberen. Daarentegen bleef hier de macht van de Hongaarse adel steeds beperkt.

Aan het begin van de twintigste eeuw vormden de Duitstaligen nog steeds de meerderheid en de Roemenen slechts een kwart van de bevolking. Nadat de stad in 1920 een deel van Roemenië was geworden, namen zij in aantal sterk toe, maar de Duitstaligen bleven tot na de Tweede Wereldoorlog relatief gezien in de meerderheid. Sindsdien nam het aantal relatief af omdat de stad een aantrekkingskracht had op het platteland. In absolute zin nam het aantal Duitstalige inwoners af door deportatie en emigratie.

Na de val van het communistische regime verdwenen de laatste 20.000 van hen naar Duitsland. Het aandeel van de Duitstaligen in de bevolking was na deze uittocht aan het begin van de 21ste eeuw nog 1,6% en daarmee zelfs kleiner dan dat van de Hongaren. Belangrijke Saksische Duitstalige culturele instellingen, scholen en uitgeverijen bleven bestaan. Deze scholen worden echter voornamelijk door Roemeense scholieren en studenten bezocht. In 2000 kreeg Sibiu voor het eerst sinds 1945 weer een etnisch Duitse burgemeester, Klaus Johannis. Hij werd vanwege de resultaten van zijn pragmatische aanpak daarna nog driemaal herkozen. Zijn beleid schiep een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven uit Oostenrijk en Duitsland en opende de deur voor Europese stimuleringssubsidies. Hij trad af toen hij tijdens de presidentsverkiezingen in december 2014 werd gekozen tot president van Roemenië.

Sibiu was samen met Luxemburg in 2007 Culturele hoofdstad van Europa. De keuze voor deze combinatie werd gemaakt omdat de oorspronkelijke Saksen in Transsylvanië uit het Moezelgebied kwamen. Weliswaar werden zij ‘Saksen’ genoemd, naar Szász het Hongaarse woord voor Duitser, maar dat duidt niet op een afkomst uit Saksen. Zij stamden uit het Moezelgebied waar ook Luxemburg toe behoort.

(met dank aan Wikipedia)

Ik woonde zelf van 76 tot 78 in Cluj, hoofdstad van Transsylvanië, in het Theologisch Instituut van de Hongaarstalige Protestantse kerken. Bezocht het land vele malen. Laatste keer zomer 2022, samen met Maarten Boersema, voor krantenreportages over opvang Oekraïners, burchtkerken en wat dies meer zij. Zo waren we ook in Sibiu op de dag dat het finishplaats was van een etappe in de Ronde van Roemenië.

AXENTE SEVER c.q. FRAUENDORF

Het dorp is in de 13e eeuw gesticht door Flandrenses, kolonisten uit Vlaanderen en Brabant. Dit kaderde in de ruimere Ostsiedlung naar Transsylvanië, de laatmiddeleeuwse volksverhuizing van vooral mensen uit de Moezelstreek naar deze regionen.^[1]

Tot in 1931 was Frâua de naam van de gemeente. In dat jaar nam de gemeente een nieuwe naam aan, ter ere van Ioan Axente Sever. Sever was een revolutionair die in Frâua geboren werd in 1821. Hij was filosoof en theoloog van opleiding en hij leverde samen met Avram Iancu strijd in de bergen tijdens de Transsylvaanse Revolutie van 1848.

n Axente Sever bevindt zich een Saksische weerkerk die uit de 14e eeuw dateert. Het is een van de ongeveer 150 door Zevenburger Saksen opgetrokken weerkerken die hun dorpen moesten beschermen tegen de Ottomaanse invallen. Enkele van de oude huisjes die aan de binnenkant tegen de verdedigingsmuur gebouwd zijn herbergen het ‘Muzeul Cetate’ dat gewijd is aan de geschiedenis van de weerkerken in Transsylvanië.

De grote stimulator, bedenker en bijkans goeroe van kerk en museum was Ton van Rijen uit Ossendrecht. Als predikant leerde ik hem kennen en zijn van oorsprong Roemeense vrouw. Een gemeentelid van de PKN kerk ,Rob Meijer, bouwde de maquette die zich in het museum bevindt.