ND RIVIERENSERIE

Als de Betuwe een taart zou zijn , hoe zou die dan door Janny en Robert van Heel Holland bakt beoordeeld zijn? Want de tussenlaag zou gedeeltelijk kaarsrecht zijn en gedeeltelijk meanderen. De Betuwetaart wordt aan haar bovenkant bedekt met Nederrijn en Lek en aan de zuidkant rust het op de Waal. De tussenlaag heet met recht Linge, Oudnederlands voor ‘het lange water’.

Om direct een illusie weg te nemen: de Linge is niet de langste in ons land ontspringende rivier, want van Doornenburg bij Pannerden tot Zoelen heet het dan wel Linge, maar is het een wetering, een gegraven kunstmatige rivier, 46 km lang.
Tussen Doornenburg en Geldermalsen liggen 13 stuwen en als de Linge het Amsterdam Rijnkanaal kruist duikt de rivier onder het kanaal door.

Het mooiste stuk van de Linge begint dus bij Zoelen, waar het feeëriek meandert.
In december 1944 staken de Duitsers de dijken van de Rijn bij Elden door en kwam de Betuwe onder water te staan. Dat was aanleiding voor Han Dunk voor zijn lied ‘Eens zal de Betuwe in bloei weer staan’, wat een hit werd in 1946 door het Metropole Orkest o.l.v. Dolf van der Linden en gezongen door Netty Rosenfeldt onder het pseudoniem Netty van Doorn.
De oogst van 1945 van al dat heerlijke fruit in diverse soorten ging verloren en elk jaar erna vreest men een te vroege nachtvorst of ander onheil. Daarom blijft het lied van kracht als lied van hoop en verlangen.
Van Zoelen tot aan Gorinchem rijgt de Linge een hele reeks prachtige dorpjes aaneen: Acquoy, Rhenoy, Rumpt, Beesd, Enspijk, Deil en Tricht.
Beesd en Enspijk worden van elkaar gescheiden door de A2 waar de hele dag door het verkeer over heen raast; er zijn doorzichtige geluidswallen. De vriendelijke vrouw van de theeschenkerij met gebak van vruchten uit eigen boomgaard – ‘ik begon met de verkoop van een pond kersen’- kan zien of haar man op weg naar huis opgehouden wordt door een file.
Bij Enspijk bevindt zich ook de Heerlijkheid Mariënwaerdt , gebouwd op de voormalige Norbertijnerabdij Marienweerd. De adellijke familie Van Verschuer, van wie baron Frans ( 64) op 21 juni jl. overleed na een val van een ladder, exploiteert er een landgoedwinkel, pannenkoekenhuis, trouw- en vergaderlocatie en een brasserie met overnachtingsmogelijkheid.
Aan de Linge is landelijke geschiedenis geschreven. Want in Beesd – met fraaie Hervormde Pieterskerk – bekeerde Abraham Kuyper zich van vrijzinnig tot rechtzinnig predikant. Naar eigen zeggen vanwege zijn omgang met mevrouw Pietje Baltus als voorvrouw van rechtzinnig orthodox kerkvolk.
Zo plukte derhalve ‘Abraham de Geweldige’ nieuwe godsvrucht met grote gevolgen tot op vandaag. De ‘kleine luyden’ van weleer, snel groot geworden, zijn weliswaar opgegaan in CDA en PKN, maar de VU bestaat nog steeds.
In Leerdam brengt de Linge glas, verder plukt de wandelaar of fietser hier een appel, daar een peer en vooral ook kersen.
De kersentaart die we eten in Enspijk is gebakken door de vrouwenhand van een lidmaat van de Gereformeerde Gemeente. Hij smaakt ouderwets lekker.