ND INTERVIEWSERIE BLOED, ZWEET, TRANEN EN GEWETEN.

In zijn biljartkamer waar hij dagelijks zeker vier uur traint glimmen en glanzen je de laatste prijzen die hij bij elkaar gestoten heeft je tegemoet. Waaronder de meest recente die van het in Egypte behaalde wereldkampioenschap. In het weekend dat heel sportminnend Nederland in de ban was van Max Verstappen en zijn eerste wereldtitel uitbundig vierde, kon driebander Dick Jaspers voor de vijfde keer tot ’s werelds beste gekroond worden.

‘Vroeger kwam biljarten nog wel op televisie, met commentaar van Volkskrant journalist Ben de Graaf, maar die toen ook al niet overdreven grote belangstelling is in ons land vrijwel verdwenen uit de media en de publieke belangstelling. Dit in tegenstelling tot Zuid- Korea, waar mijn sport immens populair is, met overal biljartcentra, vooral bezocht door jongelui. De sport is er hip en elke dag op een tv zender te zien. Seoul kun je gerust de hoofdstad van de biljartwereld noemen’.

Jaspers is geboren en getogen in St. Willebrord, waar hij nog steeds woont. Het vroeger beruchte smokkelaarsdorp geldt als de wielrengemeente van ons land, waar klasbakken als Wim van Est, Wout en Riny Wagtmans hun wieg en woonst hadden staan. Vanwege de vele café’s werd ook biljarten er populair met als bekendste crack Christ van der Smissen. Maar nu dus Dick Jaspers.

‘Mijn oma had ook een café en daar leerde ik al jong biljarten. Ik bleek al spoedig er aanleg voor te hebben. Mijn ouders wilden dat ik op voetbal ging, omdat ze vonden dat ik te rustig en bescheiden was. Ik hield van lezen en muziek en had niet veel op met dat ‘wilde’ voetbal. Uiteindelijk zagen mijn ouders in dat het veel beter voor me was me in het biljarten te ontwikkelen en toen hebben ze me ook volledig gesteund. Mijn vader overleed vlak voordat ik op moest voor mijn vijfde wereldtitel. Hij wilde dat ik ging. Een dag na zijn crematie ben ik naar Egypte vertrokken. Mijn jubileumtitel heb ik dan ook uitdrukkelijk aan hem opgedragen.

BLOED

‘Bij biljarten vloeit er weinig of geen bloed. Het enige bloed dat er bij mij gevloeid is was in mijn jeugd toen ik door mijn ouders om weerbaarder te worden op kempo, een soort karate werd gedaan en eens een trap tegen mijn lip kreeg. Voetbal had ik dus al vaarwel gezegd, nu zei ik ook gedag tegen deze sport. Ik hou niet van sport waarbij je letsels kunt oplopen.

Ik heb ook niet veel blessures opgelopen. In de vijfendertig jaar dat ik biljart op topniveau heb ik eenmaal een toernooi moeten laten lopen vanwege rugproblemen.
Omdat je altijd gebukt bent tijdens het spelen is de rug het meest gevoelig voor blessures. Om het vol te kunnen houden sport ik driemaal per week door te zwemmen en te hardlopen op de zachte ondergrond van het bos’.

ZWEET

‘Biljarten vraagt om uiterste concentratie. Je moet volledig gefocust zijn om steeds weer een probleem op te lossen. Hoe krijg ik de twee andere ballen aangetikt met gebruik maken van op z’n minst drie banden?
Vroeger mocht je heel lang wachten voordat je aan je beurt begon. Dat is niet meer zo. Je hebt niet meer dan 40 seconden om een oplossing te bedenken. Op het WK zelfs maar dertig seconden.
Dit is ingevoerd om de sport aantrekkelijker te maken voor publiek in de zaal en op de kijkbuis.
Je staat continue onder topspanning. Ook op de tribune merk je soms de zenuwen van het publiek. In die wachttijd moet je ook krijten. Je kunt beter overigens te veel dan te weinig krijten. Met te weinig krijt heb je grote kans op ketsers’.
Een Fins bedrijf heeft een nieuw soort krijt op de markt gebracht. Finland staat voor kwaliteit. En dat past Jaspers als een goed gesneden wedstrijdpak. Zijn keuen heeft hij laten maken in Italië. Het

zijn er twee, maar met in totaal zes verschillende bovenstukken.
Op onze vraag hoe je het 35 jaar vol houdt op topniveau te presteren antwoordt de grootmeester van het groene c.q. blauwe laken: ‘ik heb er altijd plezier in om iets moois te laten zien. Biljarten is een vorm van kunst. Daarbij hou ik van puzzels oplossen en wil ik me steeds verbeteren. Dat leidde in januari 2018 tot een wereldrecord. Ik speelde toen voor een biljartclub in Magdeburg. In een wedstrijd tegen Erlangen scoorde ik 40 punten in 4 beurten. Dat is voor driebanden een extreem hoog gemiddelde. Het oude record stond op 40 in 6 beurten. Iets moois willen laten zien, je verbeteren willen en het plezier in problemen oplossen zorgt vanzelf voor de noodzakelijke discipline.
Daarnaast ontdekte ik gaandeweg dat ik in de sport wel het doorzettingsvermogen heb, dat ik niet voor school had. Ik kan hard voor me zelf zijn. Niet opgeven, altijd doorgaan, is mijn motto.
En je krijgt er heel veel voor terug: erkenning, prijzen, een aardige boterham en in beperkte mate maar toch veel van de wereld zien.
Het fijne van deze sport is dat je er lang mee door kan gaan.
De druk kan ik goed aan en ik kan ondanks mijn fanatisme het toch ook weer goed relativeren en ook de zon voor anderen zien schijnen. Mijn Turkse collega en tegenstander in de laatste WK- finale, Murat Naci Coklu, is een heel creatieve speler, waar ik van genieten kan. Ik ben zelf meer een resultaatgerichte biljarter.
Wat wel zwaar was was het World Grand Prix toernooi in Zuid-Korea afgelopen zomer. Ik was zes weken van huis, waarvan vanwege corona twee weken in verplichte quarantaine in een piepklein kamertje, met een paar maal per dag eten voor de deur. Toen ik aankwam waren we als deelnemers allemaal eerst getest. Het toernooi duurde vier weken, met dus die pandemie-beperkingen. Aan het toernooi deden 32 collega’s mee. De winst van dat toernooi gaf me wel een kippenvelmoment. Ik was net als bij het laatste WK superblij, maar treed daar niet zo mee naar buiten. Ik ben geen grote juichvogel of feestbeest’.
Over zweten gesproken : hoeveel shirts gebruikt Jaspers tijdens een toernooi? ‘Dat zijn er soms wel twee per dag’.

GEWETEN

‘De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat mijn biljartverslaving me wel mijn huwelijk heeft gekost. Ik was te veel weg. Mijn vrouw was een Duitse voor wie het niet gemakkelijk was om in een toch redelijk gesloten dorp als St.Willebrord je wel te bevinden. De twee kinderen uit mijn huwelijk hebben er veel minder last van gehad.

Met biljarten valt best goed geld te verdienen, maar ook weer niet zoveel dat je zoals voetballers makkelijk stoppen kunt om onbezorgd te gaan leven.
Ik verkoos sportieve verplichtingen boven familie-verplichtingen. Gelukkig zijn we in goed overleg uit elkaar gegaan.
In het jaar van mijn scheiding werd ik zelfs zowel Europees als Wereldkampioen.
Sinds vijf jaar heb ik een vriendin, met wie ik overigens niet samenwoon en die zich zeer bewust is van mijn leven met het biljart, keu en ballen.
Mijn geweten werd ook op de proef gesteld toen een aantal jaren geleden er een afscheiding in de biljartwereld zich voltrok. Vanuit Zuid Korea kwam de wens de sport nog moderner en hipper te maken en financieel aantrekkelijker. Het leidde tot de PBA (Professional Billiard Association) met een aantal grote Aziatische merken. Een geduchte tegenstander als de Belg Frédéric Caudron heeft zich tot een overstap laten leiden, maar ik niet.
Ik heb geen zin in dit avontuur, omdat ik vrees slaaf te worden dan van een contract ten koste van een vrij persoonlijk leven. In ruil voor minder geld houd ik door bij de wereldbond de vrijheid om te gaan spelen waar ik wil’.

We keren nog weer terug naar zijn biljartkamer en krijgen een les in probleemoplossend stoten. De tafel is er een uit de wereldberoemde Belgische fabriek van Gabriels, zelf een oud-biljarter; het

laken komt uit Verviers, van de in 1680 al opgerichte firma Simonis. Enfin, het enthousiasme van Jaspers om ons in te wijden in het edele drieballenspel is groter dan ons bevattingsvermogen. ‘Biljarten verveelt me nooit, ook voor U niet. Zodra het me maar enigszins gaat vervelen stop ik subiet. Winnen went so wie so nooit. Minder winnen maakt het al minder leuk. Ik hoop daarom nog zeker vijf jaar op het hoogste niveau mee te kunnen doen. Ter ontspanning lees ik graag, zoals nu een boek over de geschiedenis van de Verenigde Staten, maar om mijn tijd alleen met lezen te vullen: ik moet er nog niet aan denken’.