ND SERIE KRUISWEGSTATIES VOORJAAR 2022

‘Vaak groeien mensen uit tot wie zij ten diepste zijn’. Prikkelende welkomsttekst zodra je de St.Bernulphus van Oosterbeek binnenstapt.
Een warm welkom is er in levende lijve van de dames Miep Geutjes van de pastoraats- en liturgiegroep en Hannie Kortekaas en Riet von der Heijde van het secretariaat.

Deze dames zullen de dag waarop deze krant u onder ogen komt, Goede Vrijdag derhalve, om drie uur aansluiten bij de meer dan honderd deelnemers aan de kruisweg door deze rijk gedecoreerde kerk. Een lector leidt de kruisweg in, bij elke statie wordt een tekst gesproken, betrokken op de huidige tijd en het koraal ‘O hoofd vol bloed en wonden’ wordt gezongen en na afloop zal er orgelmuziek klinken.

De kruisweg van de Bernulphus is van de hand van niemand minder dan Jan Toorop. In 1919 konden de Oosterbeekse parochianen voor de eerste keer zich vergapen aan zijn kunstwerk, geschilderd in opdracht van de vermogende Oosterbeekse Paulina de Bruijne – van Lede, ter nagedachtenis aan haar overleden echtgenoot. Vier jaar werkt Toorop aan zijn aansprekend meesterwerk. ‘De religieuze uitdaging is mogelijk voor hem nog belangrijker dan de artistieke. Hij koppelt het lijden van Jezus aan zijn persoonlijk leven. Hij identificeert zich nadrukkelijk met het passieverhaal en de figuur van de gekruisigde en hij beschouwt het werken aan de staties als een vorm van medelijden. Hij heeft zich niet voor niets afgebeeld op de 7e statie’. Zo lezen we in een prachtig vormgegeven boekwerk over zijn kruisweg.

Toorop (1858 – 1928) wordt op Midden Java geboren, maar verhuist al jong voor een gedegen opleiding naar Nederland. Hij trouwt in 1886 met de Ierse Annie Hall. Uit hun huwelijk wordt de later ook beroemd geworden Charley geboren. In 1905 gaat Toorop over tot het katholicisme en wordt hij vanwege zijn artistieke betrokkenheid bij de RK kerk ook wel ‘De kunstenaar van de katholieken’ genoemd.

Statie 13 Het lichaam van Jezus wordt van het kruis genomen.

In deze en de laatste statie waarin Toorop van het golvend lijnenspel van de Jugendstil geëvolueerd is tot het strakke van de Art Nouveau zien we Jezus als het ware terug glijden in de schoot van zijn moeder. Bekenden van Toorop stonden model voor de figuren rond Jezus. Mevrouw Annie van Schendel, tweede vrouw van de bekende schrijver, vangt Jezus op als Maria; voor Jozef van Arimatea staat de priester-dichter Hugo Verriest model en achter Maria zien we Mieke Janssen, Toorops muze, als Maria Magdalena.

Statie 14 – Jezus wordt in zijn graf gelegd.

Toorop schept eerbiedige rust en waardigheid in de figuren van Maria Magdalena en Maria, moeder van Jacobus en Jozef van Arimatea, gebogen over de horizontale Jezusgestalte. De moeder van Jezus kijkt ons aan, toont haar zoon en wordt terzijde gestaan in het rood door Johannes, haar ‘nieuwe’ zoon.

Deze laatste statie vraagt om een afsluitende 15e, die van de opstanding. Die had Toorop ook gewild, maar vanwege ruzie met de toenmalige pastoor kwam het er niet van.

‘Je hebt Goede Vrijdag nodig om Pasen te kunnen beleven’, zegt Miep Geutjes met stralende ogen.