Kruiswegstatie St. Jozefkerk Halfweg – 1 april 2022- beeld Maarten Boersema
‘Bij elke statie staan wel de initialen F.J., maar wie hierachter schuilgaat, weten we nog steeds niet’, vertelt koster Cor Poelsma van de St. Jozefkerk in Halfweg. De kruisweg bevindt zich aan de linker zijmuur van de kerk die vijf jaar geleden gehalveerd werd. Geïnspireerd door de naam van het dorp? Wie weet.
De oorspronkelijke kerk werd gebouwd in 1928 en 1929 ter vervanging van een godshuis uit 1894 dat in de weg stond bij het toenemend autoverkeer tussen Haarlem en Amsterdam. De nieuwe kerk werd ontworpen door Jan Kuijt (1884-1944), de huisarchitect van Vroom en Dreesmann, in de stijl van de Amsterdamse School. Opeens realiseer ik me dat in die kerk mijn overleden broer getrouwd is, zijn verkoren bruid komt uit Halfweg. Ik woonde toen in Roemenië en kon niet bij de plechtigheid zijn.
‘Door de halvering zijn slechts zes van de twaalf apostelramen bewaard gebleven’, zo vertelt Poelsma verder. ‘De kruisweg is helemaal verdwenen; het waren grote panelen waarin je inwoners van ons dorp kon herkennen.’
De nieuwe achterwand is van plexiglas, een spectaculair ontwerp van Niek Kemps. In warme kleuren en diverse sterkten van transparantie zie je pelgrims, mensen onderweg, van oud en jong, met een aantal subtiel verwerkte heiligen zoals Maria en Anna. De pelgrims zijn gestileerd naar foto’s van reizigers op Schiphol. Nieuw is dus ook de kruisweg, die als geheel zo klein is dat je die alleen met je ogen kunt lopen. Het zijn veertien vensters van brons, waarin je ‘gevangen’ raakt door de eenvoud en intensiteit van de verbeelding.
De veertien staties worden bijeenge- houden in een golvende ‘weg’ van prikkeldraad: ‘een verwijzing naar
Veertien staties in een oogopslag
Christus’ lijden, maar ook naar het ongemakkelijke van de ontmoetingen en het pijnlijke van de confron- taties langs de kruisweg’, aldus diaken en parochiepastor Fons Litjens in een door hem geschreven boekje over deze bijzondere kruisweg.
In deze aflevering staan we speciaal stil bij de staties 9 en 10.
Statie 9 – Jezus valt voor de derde maal.
Geen specifiek bijbels gegeven, maar door hoe F.J. het verbeeld heeft, word je getrokken naar het moment dat Jezus in de hof van Getsemane zich op de grond laat vallen en zich tot zijn Vader richt in gebed.
Statie 10 – Jezus wordt van zijn kleren beroofd.
In de Bijbel staat dat de soldaten zijn kleren verdeelden. Maar dan moet Hij er wel eerst van beroofd worden. Bij een kruisiging hoort de vernedering van het uitkleden. Bij Johannes lezen we dat zijn onderkleed niet ge- scheurd en dus verdeeld wordt, maar naar Psalm 22 verloot.
Bovengenoemd boekje van parochiepastor Fons Litjens, waarin alle staties op ware grootte zijn afgebeeld, opent met een ‘Ten geleide’ van KRO-coryfee Leo Fijen, die in Halfweg geboren werd en er zijn jeugd doorbracht.
Hij schrijft: ‘Veertien staties in een oogopslag, het lijden van Christus in klein formaat om de grootsheid nog meer tot me door te laten dringen. Een kruisweg die bij het formaat van dorp en kerk past en juist daardoor de ogen opent voor het grote offer van Christus.’