RIvierenserie ND deel 8 De Slinge – 10 augustus 2022

Wie verslingerd is aan boeken komt ook ooit of meerdere keren in Bredevoort, Neerlands enige boekenstadje. Aan de Slinge. Of ook wel Groenlose Slinge genoemd. Het is een genot om het riviertje te volgen. Te beginnen waar het ontspringt: achter Winterswijk.

Het dorp is op z’n minst duizend jaar oud, sporen van Romeinen zijn gevonden en in 2011 die van middel- eeuwse grachten. In tegenstelling tot Groenlo en Lichtevoorde was Winterswijk de Reformatie toegedaan. Sinds de zeventiende eeuw werden bestaan en inkomsten gevonden in de textielindustrie en sinds 1932 wordt er kalksteen gewonnen, ten behoeve van de wegenbouw en de kunstmestindustrie.

Maar wie Winterswijk zegt, zegt ook Piet Mondriaan, mevrouw Kuipers- Rietberg en Gerrit Komrij. Mondriaan werd weliswaar in Amersfoort geboren, maar verhuisde op achtjarige leeftijd (1880) naar Winterswijk, waar zijn vader hoofd werd van de School voor Christelijk Nationaal Onderwijs. In zijn vroeger ouderlijk huis bevindt zich thans Museum Villa Mondriaan. Mevrouw Kuipers-Rietberg ontpopte zich gedurende de Tweede Wereldoorlog als spil in het (christelijk) verzet, samen met dominee Slomp, alias Frits de Zwerver. Gerrit Komrij werd op 30 maart 1944 in Winterswijk geboren, doorliep er de lagere school en de hbs. In 1963, het jaar dat hij naar Amsterdam ver- trok, werden zijn eerste vier gedich- ten in Winterswijk gedrukt. In zijn autobiografische Verwoest Arcadië schrijft hij:

‘Het zwerven langs de bospaden, het bouwen van dammen in de beken, het hangen aan lianen, het was voor- goed voorbij. De wijste, tederste, heiligste aller leermeesters, de buiten-

 

lucht, had nu ook voor Jacob plaats gemaakt voor een tochtig hol met een sombere zeurpiet als meester. Hij gruwde.’

Let wel, hij heeft het over zijn prille jeugd, voordat de leerplicht riep. Trekkend langs de slingerende Slinge kunnen we er ons van alles bij voorstellen.

‘Ik zing den legertocht des princen van Oranjen,
Die ‘t heer van Spinola, en all’de macht van Spanjen

Met zijn slagordens tartte in het be- stoven veld,
En Dulcken de stad Grol deed ruimen met geweld.’

Zo opent Vondel zijn lofdicht op Frederik Hendrik in ‘Verovering van Grol’. In 1627 heroverde de Steden- dwinger Groenlo, waar eeuwenlang het naar het stadje genoemde Grolsch werd gebrouwen, tot 2004. De Slinge zal wellicht het water geleverd hebben voor deze befaamde dorstlesser.

Onder de rook van Bredevoort verschijnt er leven op het riviertje: een kano peddelt langs ons heen: ‘Bij aardig weer elke dag wel een rondje, ook langs mijn huis, want ik woon en werk in Bredevoort’, roept hij ons vrolijk toe.

Op de dag dat wij aankwamen in het oude vestingstadje, waar Rembrandts tweede vrouw, Hendrikje Stoffels, geboren werd, was er boekenmarkt rondom de Koppelkerk. Vijf keer per jaar kun je langs de kramen scharrelen en slenteren, neuzen en bijkans ruiken of er iets van je gading bij is. Of in een van de vaak nog tot de nok volgestouwde boekwinkeltjes. En dan heerlijk met je aan- winsten gelukzalig in het gras langs de Slinge gaan liggen! ■