Alsof ik in tropisch Afrika geland was! Toen ik afgelopen donderdag uit het vliegtuig de eerste stappen zette op de trap naar het beton trad ik de hitte van een sauna binnen. Eindhoven, vier uur ’s middags! Twee uur vliegen van Cluj, Roemenië, waar het ook heet was voor de tijd van het jaar, maar nog altijd vijf graden minder warm. Twee weken was ik weer eens in het land waar ik veertig jaar geleden twee jaar had gewoond. Het was in meerdere opzichten een warm weerzien. Na het verblijf van ’76 tot ’78 was ik vaker terug geweest, maar dit keer bleek het anders, intenser vooral.
Donderdag 8 juni
Hans den Daas had mij flink geholpen met het schonen van mijn voor- en achtertuin en het verwijderen van versleten tuinmeubilair. Vlak voor mijn vertrek stond hij in lichte paniek voor mijn deur: hij was zijn portemonnee kwijt. Ik was juist bezig de mijne te ontdoen van allerlei pasjes die ik in Cluj niet nodig zou hebben. Hans kon zijn beurs noch bij mij binnen noch in de tuin vinden en vlak na hem stapte ik in mijn auto voor de rit naar Eindhoven. De benzinemeter gaf aan dat ik onderweg bij moest tanken. Toen bleek dat ik bij de herordening van mijn portemonnee geen bankpas mee genomen te hebben. Paniek bij mij. Ik had nog wel een creditkaart bij mij, die ik nauwelijks gebruik en waarvan ik de pincode niet wist. Ik had nog tien euro op zak en dat was voldoende om P8 van het vliegveld te bereiken, waar ik mijn auto voor drie weken zou stallen. Op het vliegveld zou ik medereizigers naar Cluj ontmoeten die net als ik zondagavond in een dorp in de buurt van Cluj zouden samenkomen voor een cursusweek over Richteren, georganiseerd door de Juhász Stichting. De organisator van de cursus, collega Ries Nieuwkoop, zou ik ook treffen. Er zat niets anders op dan hem om geld te leen te vragen. In afwachting van hun komst proberen ik telefonisch de ANWB te bellen voor een nieuwe pincode van mijn creditkaart. Ik kwam er niet doorheen en intussen zag ik mijn medereizigers verschijnen. Ik beëindigde mijn vergeefse wachten op verbinding en stak mijn mobiel in mijn borstzak en toen voelde ik iets zitten: jawel mijn bankpas! Ik wist mij kilo’s lichter, de steen in mijn maag vergruizelde. Na een kalme vlucht landden we onder een zwaar bewolkte lucht op een fris, vernieuwd en fleurig Cluj Airport. Veertig jaar geleden oogde het aftands, grauw en grimmig. Heel het land was een somber en droevig stemmende zwart-witfoto. De deelnemers aan de conferentie werden opgehaald door Roemeense-Hongaarse collega’s, bij wie ze het weekend zouden doorbrengen, kennis maken met het leven en werk in een parochie, zelfs een collega zou in het Hongaarse een preek voordragen. Ries werd opgehaald door een jongen uit Georgheni/Györgyfalva, waar het conferentiehuis staat waarin de studieweek zou worden gehouden. Ik mocht meerijden en werd afgezet bij het hotel, dat ik had geboekt voor nog geen 40 euro per nacht, inclusief ontbijt. ’s Avonds liet ik me vervoeren per taxi naar het fraaie hoofdplein van de stad met z’n vele terrassen Ik weet me direct thuis. Oude herinneringen mengen zich met de ontspannende bevrijde atmosfeer van nu.
De Juhász Stichting.
Deze stichting is in 1995 opgericht met als doel ‘arme’ studenten van de Protestantse Theologische Universiteit in Cluj te ondersteunen. In dat kader worden al jaren studieweken georganiseerd, samen met Nederlandse theologen ; worden Nederlandse theologische werken in het Hongaars vertaald en voor een schappelijke prijs verkocht; studenten kunnen die door donaties gratis verkrijgen. De stichting is genoemd naar professor István Juhász (1915-1984), een kerkhistoricus verbonden aan het ‘Verenigd Protestants Theologisch Instituut met universitaire graad’ van Cluj/Kolozsvár en Sibiu/Hermannstadt. Hij was een man wetenschappelijk en moreel van grote statuur. Voor de Nederlandse studenten die vanaf 1968 gedurende twee jaar in Cluj aan het instituut verbleven was hij een onmisbare vraagbaak en vertrouwensfiguur. Bijdragen aan de stichting zijn van harte welkom op NL95 RABO 0302707700 t.n.v. de stichting te Zwolle. De stichting heeft een ANBI-erkenning. Zie verder: www.juhasz-stichting.nl
Vrijdag 9 juni
Ries Nieuwkoop, bestuurslid van de Juhász Stichting en motor achter de weken en nog veel meer, haalt me op bij het hotel voor een dagje besprekingen en ontmoetingen in de stad. Onder andere bij Exit, de uitgeverij van Hongaarse boeken. Ook drukken zij werken voor andere uitgeverijen. Ze hebben onderdak gevonden in het 18e eeuwse pand dat veertig jaar geleden het onderkomen vormde van de deken en het dekenaat van Hongaars Hervormd Cluj, zeg maar de kerkelijke ‘baas’ van een regionaal onderdeel van het bisdom. De Hongaarse kerken kennen vanouds bisschoppen, weliswaar door een synode gekozen, maar met een behoorlijke bestuurlijke macht. Transsylvanië telt twee bisdommen, een Noord- en een Zuid bisdom, met zetels in resp. Oradea en Cluj. Bij Exit worden ook Nederlandse werken uitgegeven, vertaald in het Hongaars door diverse predikanten die een tijd in Nederland hebben gewoond en gestudeerd en onze taal machtige zijn geworden. Na de omwenteling kwam er een behoorlijke stroom op gang van jonge predikanten die vaak in Kampen terecht kwamen. De Juhász Stichting stimuleert en financiert de uitgaven, die dan vaak ook weer de basis vormen van de studieweken.
Hongaarse predikanten kunnen de uitgaven voor een luttel bedragje aanschaffen. Zo zijn o.a. boeken van Karel Deurloo op de (Roemeens) Hongaarse markt verschenen. In hetzelfde pand is ook een ontwerpbureau gevestigd. Zij hebben naast de ontwerpen voor de boeken van Exit ook een geheel eigen markt gecreëerd van posters, folders, boekillustraties enz. Drijvende kracht is een man die zelf als cartoonist bekendheid geniet.